ชื่อท้องถิ่น หนวดงิ้ว หนาดงัว หนาดวัว(อุดรธานี) ขี้ป้าน(แม่ฮ่องสอน) คลู(ใต้) ลักษณะของต้น เป็นไม่พุ่มขนาดเล็กลำต้นกลมสีน้ำตาลแดงหรือเขียว
ลำต้นและกิ่งก้านมีขนละเอียดปกคลุม ยอดและใบเดี่ยวสีเขียวอ่อนใบกลมมนปลายใบหยัก ดอกออกเป็นช่อประกอบด้วยดอกเล็กๆสีขาวอมม่วง
วิธีใช้เป็นยาแก้อาการขัดเบา+ขับนิ่ว+ขับปัสสาวะ+บำรุงไต
1. ใบขลู่แห้ง ประมาณ 1 กำมือ หรือ ถ้ามีสด ใช้ประมาณ 3 กำมือ
2. ถ้าเป็นแบบสด ให้ล้างให้สะอาด
3. หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ
4. นำไปต้มกับน้ำสะอาด ประมาณ 1 ลิตร
5. ต้มเคี่ยวให้เหลือประมาณ ครึ่งลิตร ใช้ไฟอ่อนๆ
วิธีการดื่ม
ให้แบ่งกินวันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร ครั้งละ 1 ถ้วยชา ( 75 มิลลิลิตร ) หรือสะดวกจะทำเป็นใบชาเอาไว้ชงก็ได้
วิธีการทำใบชาจากใบขลู่
1. นำใบขลู่สด ล้างให้สะอาด
2. นำใบขลู่มาซอยให้เป็น ชิ้นเล็กๆ คล้ายใบชา
3. นำไปตาก หรืออบให้แห้ง
4. เก็บในภาชนะที่ปิดสนิท ไม่ให้ความชื้นเข้าได้
ควรทำแล้วใช้ภายใน 4 เดือน เพราะจะทำให้สารยาเสื่อมคุณภาพได้
ตามตำรายาไทย ใช้แก้ริดสีดวง แก้กษัย ขับนิ่ว ขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ แก้ปัสสาวะพิการ มุตกิจระดูขาว เป็นยาอายุวัฒนะสมานภายนอกและภายใน แก้ไข้
ใบสดแก่ นำมาตำแล้วบีบเอาน้ำ ทาตรงหัวริดสีดวงทวารทำให้หัวริดสีดวงหดหายไป นำใบมาตำผสมกับเกลือกินรักษากลิ่นปากและระงับกลิ่นตัว
แพทย์แผนโบราณใช้ใบขลู่สดพอกรักษาแผลที่เกิดจากอาการเนื้อตายหรือนำใบขลู่มาชงชาหรือต้มเพื่อใช้รักษาอาการนิ่วในไต (ยาขับปัสสาวะ) อาการอักเสบอาการปวดหลัง และ อาการตกขาว
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาจากการทดลองในสัตว์ โดยใช้ต้นขลู่แห้ง 10 กรัม เติมด้วย 200 cc. ต้มให้เดือนแล้วรินเอาน้ำออก แล้วนำไปให้หนูขาวทดลองกิน
พบว่ายาต้มที่ได้จากต้นขลู่จะมีฤทธิ์ทำให้ขับปัสสาวะได้มากขึ้นเมื่อเทียบกับยาขับปัสสาวะแผนปัจจุบัน (Hydrochlorothiazide) ปรากฏว่าสามารถขับปัสสาวะได้ดีกว่าและสูญเสียเกลือแร่ในร่างกายน้อยกว่าการใช้ยาแผนปัจจุบัน
นอกจากนั้นขลู่ยังมีสรรพคุณอื่นๆ อีกมากมาย
– ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงประสาท
– ทั้งต้นนำมาต้มกินเป็นยารักษาโรคเบาหวาน ส่วนใบก็ใช้ชงดื่มเป็นน้ำชาก็มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคเบาหวานได้เช่นกัน
– ใบใช้ชงดื่มแทนน้ำเป็นชา มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต
– ช่วยรักษาไข้ ช่วยขับเหงื่อ
– ทั้งต้นมีรสหอมฝาดเมาเค็ม ช่วยแก้นิ่วในไต
– ช่วยแก้มุตกิดระดูขาวของสตรี ด้วยการใช้ใบนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นชา
– ช่วยลดอาการบวมน้ำได้
– ใบและรากสดใช้ตำพอกแก้แผลอักเสบ ใบและรากใช้ทำเป็นขี้ผึ้งสำหรับทารักษาแผลเรื้อรัง
ประโยชน์ของขลู่
1. ยอดอ่อนมีรสมัน ใช้รับประทานเป็นผักสดจิ้มกับน้ำพริก ลาบ หรือเครื่องเคียงขนมจีน ส่วนใบอ่อนนำไปลวกใช้รับประทานเป็นผักจิ้มกับน้ำพริก หรือใส่ในแกงคั่ว ส่วนดอกนำไปยำร่วมกับเนื้อสัตว์ต่าง ๆ
2. ใบเมื่อนำมาผึ่งให้แห้งจะมีกลิ่นหอมคล้ายกลิ่นน้ำผึ้ง นำมาใช้ต้มกับน้ำดื่มหรือชงแทนชาจะช่วยลดน้ำหนักได้ (ใบ)
3. ใบสดแก่นำมาตำผสมกับเกลือใช้กินรักษากลิ่นปากและช่วยระงับกลิ่นตัว (ใบ)
ขอขอคุณแหล่งที่มา: siamnews